Najciemniejsza z barw - czerń, to nic innego jak całkowity brak światła natomiast wszystkie kolory są odbiciem owego światła. Nic nie może być czystą czernią, z wyjątkiem głębi czarnej dziury. Z przykładów bardziej namacalnych, do najciemniejszych należą sadza i smoła. Całkowity brak światła w czerni powoduje, że w sensie naukowym nie jest ona kolorem. Jest odcieniem.

Wszystko, co widzimy na co dzień to światło, które jest zbiorem kolorów tęczy. To, że postrzegamy dowolny przedmiot jako dajmy na to czerwony, jest wynikiem zjawiska polegającego na tym, że obserwowany przez nas obiekt pochłania wszystkie długości fal z wyjątkiem tych, które odpowiadają światłu czerwonemu, bo te odbija. Wówczas tę czerwień postrzega nasze oko. A jak wiemy, czerni w tęczy nie dostrzeżemy, czerń nie znajduje się w widmie widzialnych kolorów.

To, co postrzegamy jako czarne w rzeczywistości składa się z różnych ciemnych kolorów. Aby oddać barwę czerni na papierze czy płótnie należy połączyć inne pigmenty. Chcąc uzyskać efekt przybliżony do czerni artyści muszą więc używać najciemniejszego zbioru farb.

Czerń jest bardzo wyrazista graficznie i doskonale współgra z innymi kolorami. Jej nienachalnym użyciem możemy wyrazić spokój i harmonię, a nadużyciem przytłoczyć.

Niezliczone, nierzadko przeciwstawne znaczenia przypisywane są czerni w kulturze, w zależności od epoki i szerokości geograficznej. W starożytnym Egipcie była symbolem życia, u Izraelitów symbolem śmierci, w Chinach symbolizuje szczęście, w Japonii szlachetność i doświadczenie. Na Starym Kontynencie czarny ma wiele różnorodnych znaczeń. Poza skojarzeniami z żałobą i śmiercią, świadczy o powadze, ale też elegancji i niezależności. Może uruchamiać wyobraźnię, roztaczać aurę tajemniczości i dramatyzmu, obrazować strach, niepewność, ale i w kontrze: siłę, odrębność i bezpieczeństwo. Z czasem czarny stał się synonimem nowoczesności i dobrego smaku. Czerń może być wyrazista, delikatna, kumulująca lub tłumiąca emocje. Wszystko w zależności od sposobu jej użycia, jest wyjątkowo skuteczna w budowaniu i przekazywaniu nastroju.